Στα πλαίσια της 11ης αγωνιστικής για το πρωτάθλημα της Superleague o Π.Α.Ο.Κ. ήρθε ισόπαλος χωρίς τέρματα με αντίπαλο τον Παναιτωλικό. Ο δικέφαλος ήταν μέτριος σε απόδοση και χωρίς λύσεις απέναντι στην πολύ καλή αμυντική οργάνωση του Παναιτωλικού, δεν είχε κίνηση και ενέργεια στο παιχνίδι του και δε βρήκε τον τρόπο να σκοράρει στη χειρότερη άμυνα του πρωταθλήματος. Ο Π.Α.Ο.Κ. παρουσιάστηκε χωρίς πλάνο και αγωνιστική ταυτότητα στο γήπεδο και έδειξε ότι όταν έχει να αντιμετωπίσει καλά οργανωμένους αντιπάλους αμυντικά, δε διαθέτει τις λύσεις που θα φέρουν το γκολ. Μάλιστα, θα μπορούσε να κινδυνέψει και με ήττα καθώς ο Παναιτωλικός είχε αρκετές αντεπιθέσεις στον αγώνα τις οποίες δεν εκμεταλεύτηκε κατάλληλα.
Αρχικός σχηματισμός Π.Α.Ο.Κ.
Ο Π.Α.Ο.Κ. ξεκίνησε τον αγώνα με σχηματισμό 3-4-2-1. Ο Γλύκος ήταν κάτω από τα δοκάρια, έχοντας μπροστά του την αμυντική τριάδα των Τζιόλη, Μαλεζά και Σκόνδρα. Οι αμυντικοί χαφ ήταν οι Γκολάσα και Κάτσε. Στη δεξιά πτέρυγα ως μπακ-χαφ έπαιξε ο Κίτσιου και στην αριστερή ο Ροντρίγκεζ. Προωθημένοι χαφ-επιθετικοί ήταν ο Μακ και ο Αθανασιάδης και στην κορυφή της επίθεσης ο Μπερμπάτοφ.
Αρχικός σχηματισμός Παναιτωλικού
Ο κ. Μαντζουράκης για λογαριασμό του Παναιτωλικού επέλεξε το σχηματισμό 4-2-3-1. Ο Κυριακίδης ήταν ο τερματοφύλακας. Την αμυντική τετράδα αποτελούσαν οι Μύγας, Μάκος, Κούσας και Κέβιν. Οι αμυντικοί χαφ ήταν οι Πάουλο και Παπουτσογιαννόπουλος. Σαν επιθετικός χαφ έπαιξε ο Βάρντα, δεξιός χαφ ο Βιγιαφάνεζ και αριστερός χαφ ο Κάπελ. Ο φορ ήταν ο Μαρκόφσκι.
Αριθμητικές σχέσεις των παικτών στο γήπεδο με βάση τον αρχικό σχηματισμό των ομάδων
Από την ανάλυση των δύο σχηματισμών των ομάδων διαπιστώνουμε τα παρακάτω:
• Το 3-4-2-1 του Π.Α.Ο.Κ. υπερίσχυε στον άξονα έναντι του 4-2-3-1 του Παναιτωλικού, αφού ο δικέφαλος είχε 3 κεντρικούς αμυντικούς που δύσκολα θα δέχονταν φάσεις μπροστά από την περιοχή και μία τετράδα χαφ με τους Μακ και Αθανασιάδη να μετατρέπονται σε επιθετικούς πίσω από τον Μπερμπάτοφ, οπότε μπορούσε να ελέγξει το χώρο του κέντρου και να απειλήσει από τον κεντρικό άξονα τον αντίπαλο.
• Ο Π.Α.Ο.Κ. με τους 3 κεντρικούς αμυντικούς μπορούσε με ευκολία να κάνει ανάπτυξη από πίσω, με αντίπαλο ουσιαστικό μόνο τον Μαρκόφσκι.
• Η τριάδα των μεσοεπιθετικών του Π.Α.Ο.Κ. μπορούσε να πιέσει την άμυνα του αντιπάλου και την αποτελούσαν παίκτες που έχουν ποιότητα επιθετικά.
• Στα άκρα ο Π.Α.Ο.Κ. είχε μειονέκτημα καθώς οι Κίτσιου και Ροντρίγκεζ έπρεπε να ανταπεξέλθουν απέναντι σε δύο αντιπάλους στην πλευρά τους. Οι συγκεκριμένοι παίκτες ως μπακ-χαφ ήταν υποχρεωμένοι να επιτίθενται με διαδρομές πολλών μέτρων και επιπλέον να αμύνονται πλαισιώνοντας του τρεις κεντρικούς αμυντικούς από τα πλάγια. Η θέση του μπακ-χαφ στο 3-4-2-1 είναι θέση «κλειδί» και οι παίκτες αυτοί πρέπει να είναι πλήρεις τόσο αμυντικά όσο και επιθετικά, και τους οποίους ο Π.Α.Ο.Κ. δε διαθέτει στον ποθητό βαθμό.
• Γενικότερα το 3-4-2-1 του κ. Τούντορ είναι σχηματισμός που ναι μεν έχει μεγάλο πλεονέκτημα στον άξονα, αλλά υστερεί στα άκρα. Απέναντι σε ομάδες που παίζουν κλειστά αμυντικά και ενισχύουν τον κεντρικό άξονα του γηπέδου, οι λύσεις για διάσπαση της αντίπαλης άμυνας και από τα άκρα είναι περιορισμένες και στην πράξη πολύ δύσκολες. Ο συγκεκριμένος σχηματισμός με λίγα λόγια δίνει πολλές λύσεις σε βάθος γηπέδου, όχι όμως και σε πλάτος, αφού δεν υπάρχουν εύκολα ζευγάρια παικτών για να κάνουν συνεργασίες στα άκρα.
1ο ΗΜΙΧΡΟΝΟ
Κακή δημιουργία και αδυναμία διάσπασης της αντίπαλης άμυνας
Ο Π.Α.Ο.Κ. με το ξεκίνημα του αγώνα στο 7΄είχε και τη μοναδική καλή στιγμή για κάποιο γκολ στο πρώτο ημίχρονο μετά την προωθημένη πάσα του Τζιόλη στον Ροντρίγκεζ και το σπάσιμο της μπάλας από τον τελευταίο στον Μπερμπάτοφ που δεν τελείωσε τη φάση, αφού τον πρόλαβαν οι αμυντικοί του Παναιτωλικού. Ο Παναιτωλικός έκανε την άμυνά του στα 3/5 ή στο 1/2 γηπέδου και έκλεινε τους χώρους στο δικέφαλο πολύ καλά.
Η συμπαγής αμυντική διάταξη του Παναιτωλικού
Έτσι ο Π.Α.Ο.Κ. αναγκάστηκε σε πολλές λάθος μεταβιβάσεις από την αρχή του αγώνα. Είχε μία ανούσια κατοχή μπάλας με αργό ρυθμό. Το παιχνίδι του ξεκινούσε από την τριάδα των αμυντικών που έψαχναν κυρίως τον Ροντρίγκεζ στα πλάγια ή περνούσαν πάσες στους αμυντικούς χαφ που όμως ήταν συνεχώς υπό πίεση και δεν έπαιζαν κάθετα στους επιθετικούς, παρά μόνο με πίσω ή παράλληλες πάσες που ήταν ακίνδυνες για τον Παναιτωλικό. Από τη δεξιά πλευρά ο Κίτσιου έκανε λίγες ενέργειες και αυτές ημιτελείς. Στον άξονα του γηπέδου επιθετικά δεν υπήρχε κίνηση χωρίς τη μπάλα από τους 3 προωθημένους και τους αμυντικούς χαφ και έτσι η ανάπτυξη του Π.Α.Ο.Κ. ήταν προβλέψιμη και με τη μπάλα μακριά από την περιοχή του Παναιτωλικού. Ο Μπερμπάτοφ προσπάθησε να πάρει τη μπάλα χαμηλά προς το κέντρο, παίζοντας κάποιες φορές σαν επιθετικός χαφ, αλλά δε βρήκε στηρίγματα να συνδυαστεί γρήγορα και να προωθηθεί έτσι η μπάλα έξω από την αντίπαλη περιοχή. Ο Μακ φάνηκε μόνο σε 2-3 περιπτώσεις που πήγε να συνδυαστεί κυρίως με τον Κίτσιου, ενώ ο Αθανασιάδης βγήκε πολύ έξω από την περιοχή όντας εγκλωβισμένος και αναλώθηκε σε ανούσιες μονομαχίες μακριά από την εστία του Κυριακίδη. Βοήθειες από τον Σκόνδρα και Μαλεζά επιθετικά δεν έγιναν και δεν υποστήριξαν τους Κίτσιου και Ροντρίγκεζ αντίστοιχα. Από την τριάδα των αμυντικών ο Τζιόλης κυρίως οργάνωνε το παιχνίδι, αλλά δεν έβρισκε καλές προϋποθέσεις για κάθετες πάσες.
Το πρόβλημα του Π.Α.Ο.Κ. επιθετικά έγινε εντονότερο μετά το 30΄, που ο Παναιτωλικός έκανε αναγκαστική αλλαγή με τον τραυματισμό του Παπουτσογιαννόπουλου και άλλαξε το σχηματισμό σε 4-3-3 ενισχύοντας κι άλλο αμυντικά τη μεσαία γραμμή με τον Πάουλο να παίζει μπροστά από τους κεντρικούς του αμυντικούς και τους Ρουσκουγιέδα και Βάρντα να βρίσκονται μπροστά του. Ο δικέφαλος υστέρησε πολύ στο δημιουργικό κομμάτι του παιχνιδιού, έπαιξε κάποιες φορές με μεγάλες πάσες στους προωθημένους και δεν είχε μεσοεπιθετικά κίνηση και αλλαγή χώρων για να δημιουργήσει ρήγματα. Απέναντι στη συμπαγή αμυντική διάταξη του Παναιτωλικού δεν είχε πλάνο και λύσεις για κάποιο γκολ.
Αμυντικά ο Π.Α.Ο.Κ. είχε αρκετά προβλήματα με τον Κάπελ από δεξιά (είχε ξεκινήσει από αριστερά και στο 20΄ άλλαξε πλευρά με τον Βιγιαφάνεζ) λόγω των αργών επιστροφών και της κακής πίεσης στη μπάλα από το Ροντρίγκεζ. Από εκεί ο Παναιτωλικός εκδήλωσε 3-4 φάσεις που δεν είχαν όμως ευτυχή κατάληξη. Μετά το 25΄ο Παναιτωλικός κέρδισε μέτρα επιθετικά και προβλημάτισε τον Π.Α.Ο.Κ. κάνοντας 5 τελικές προσπάθειες στο πρώτο ημίχρονο. Η μετάβαση του Π.Α.Ο.Κ. στην άμυνα όταν χανόταν η μπάλα ήταν αργή και ο Παναιτωλικός ειδικά από τα άκρα βρήκε χώρο να επιτεθεί με αξιώσεις. Ο Βάρντα έκανε πολλή δουλειά στο κέντρο είτε αρχικά σαν επιθετικός χαφ είτε μαζί με τον Ρουσκουγιέδα μετά το 30΄σαν προωθημένοι κεντρικοί χαφ και έπρεπε να πιεστεί περισσότερο από τους αμυντικούς χαφ του Π.Α.Ο.Κ.
Στο α΄ημίχρονο είδαμε έναν πολύ καλά οργανωμένο αμυντικά Παναιτωλικό με μετατροπή του 4-2-3-1 (και μετά το 30΄του 4-3-3) σε 4-5-1 στη φάση άμυνας και γρήγορη μετάβαση επιθετικά, και τον Π.Α.Ο.Κ. με ανούσια κατοχή μπάλας, περιορισμένη κίνηση και έλλειψη λύσεων επιθετικά. Ο δικέφαλος είχε μόνο 1 αξιόλογη ευκαιρία στην αρχή του αγώνα. Ο Παναιτωλικός μετά το 25΄, και με την αλλαγή σχηματισμού, δημιούργησε φάσεις για γκολ και εκμεταλλεύτηκε τα αμυντικά κενά του Π.Α.Ο.Κ. στην αριστερή του πλευρά.
Ο σχηματισμός του Παναιτωλικού μετά την πρώτη του αλλαγή
2ο ΗΜΙΧΡΟΝΟ
Πίεση του Π.Α.Ο.Κ. χωρίς άμεση απειλή
Στο β΄ημίχρονο ο Π.Α.Ο.Κ. μπήκε στο γήπεδο με μεγαλύτερες απαιτήσεις για να πετύχει κάποιο τέρμα. Ροντρίγκες και Κίτσιου πήραν πρωτοβουλίες από τα άκρα, αφού από τον άξονα ο Π.Α.Ο.Κ. δεν έβρισκε χώρο, αλλά δεν τελείωσαν τις επιθετικές τους ενέργειες με θετικό αποτέλεσμα. Ειδικά ο Ροντρίγκες είχε προβλήματα από την πολύ καλή άμυνα του Μύγα πάνω του και δεν διείσδυσε από πλάγια στην περιοχή του Παναιτωλικού. Οι Μακ και Αθανασιάδης άλλαζαν πλευρά χωρίς να ξεφύγουν από το μαρκάρισμα των αντιπάλων. Η κυκλοφορία της μπάλας από τους Κάτσε και Γκολάσα δεν ήταν γρήγορη και διακρίνονταν από παράλληλες πάσες που δεν προβλημάτιζαν την άμυνα του αντιπάλου. Στις λίγες κάθετες που πέρασαν κυρίως στον Μπερμπάτοφ έλειπε η γρήγορη συνεργασία με τους επιθετικούς που ήταν κοντά του και δε βρέθηκαν στηρίγματα σε καλή θέση. Η είσοδος του Πέλκα στη θέση του Αθανασιάδη έδωσε ώθηση στο δικέφαλο και ταχύτητα ενέργειας που έλειπε μέχρι τότε. Ο βραχύσωμος χαφ προσπάθησε να παίξει συνδυαστικά μπροστά στην περιοχή του Παναιτωλικού πασάροντας σε Μπερμπάτοφ και Μακ, και ήταν ο μόνος που έκανε 3 φάσεις μέχρι το 75΄.
Ο Ροντρίγκες μπορεί να συνέκλινε συνεργαζόμενος με τον Μπερμπάτοφ, όμως στην τελική πάσα έξω από την περιοχή καθυστερούσε υπερβολικά και έτσι η μπάλα ανακόπτονταν πριν περάσει σε κάποιον επιθετικό. Ο Π.Α.Ο.Κ. φάνηκε χωρίς φαντασία και σχέδιο διάσπασης της άμυνας του Παναιτωλικού και ήταν φανερό ότι δεν είχε παίκτες στο πλάτος του γηπέδου, δηλαδή στα άκρα, για να απειλήσει από εκεί τον αντίπαλό του. Ούτε ο Μυστακίδης, που μπήκε στον αγώνα στο 70΄ αντί του Κίτσιου, μπόρεσε να κάνει κάτι αξιοσημείωτο από τη δεξιά πτέρυγα, παρά την κούραση των αντίπαλών του σε εκείνο το σημείο του αγώνα.
Η εντεκάδα του Π.Α.Ο.Κ. μετά τις 2 πρώτες αλλαγές
Ο δικέφαλος μετά το 65΄γενικά ναι μεν πίεσε τον Παναιτωλικό περισσότερο, χωρίς όμως ουσία και μεγάλη επικινδυνότητα για τον αντίπαλο. Δεν είχε τα γρήγορα ξεμαρκαρίσματα των μεσοεπιθετικών, το συνδυαστικό παιχνίδι μπροστά από την περιοχή του Παναιτωλικού, την κάθετη σκέψη, τα στηρίγματα στα πλάγια από τους Σκόνδρα και Μαλεζά. Στο 80΄ μόνο πέρασε ο συνδυασμός Μακ και Μπερμπάτοφ και εκεί ο Βούλγαρος φορ δεν πέτυχε το γκολ.
Οι κύριες λύσεις που μπορούσε να έχει ο Π.Α.Ο.Κ. επιθετικά
Στο τελευταίο τέταρτο του αγώνα ο Π.Α.Ο.Κ. ρίσκαρε αρκετά και βρέθηκε εκτεθειμμένος στις αντεπιθέσεις του Παναιτωλικού, που θα μπορούσε να πετύχει κάποιο γκολ αν είχε καλύτερη τελική πάσα ή καλύτερα τελειώματα. Ο Τζιόλης με την είσοδο του Ζάιρο προωθήθηκε στα χαφ, σε μια ύστατη προσπάθεια για κάποιο γκολ, και ουσιαστικά πίσω ο Π.Α.Ο.Κ. έπαιζε με τον Σκόνδρα και τον Μαλεζά. Σε αυτό το διάστημα οι επιστροφές των αμυντικών χαφ και των μπακ-χαφ δε γίνονταν και ο Παναιτωλικός διένυε εύκολα μια απόσταση 30-35 μ. φτάνοντας έξω από την περιοχή του Π.Α.Ο.Κ.
Τα αμυντικά κενά του Π.Α.Ο.Κ. στις αντεπιθέσεις του Παναιτωλικού
Η εικόνα του β΄ημιχρόνου για τον Π.Α.Ο.Κ. είχε μεγαλύτερη πίεση στον αντίπαλο χωρίς όμως ουσιαστική απειλή, εκτός από 2 περιπτώσεις στο σουτ του Πέλκα και το τετ-α-τετ του Μπερμπάτοφ, και μεγάλα αμυντικά κενά πίσω που κάλλιστα θα μπορούσαν να του στοιχίσουν. Ο Παναιτωλικός ανταποκρίθηκε πολύ καλά στο αγωνιστικό του πλάνο. Έκλεισε τους χώρους, ιδιαίτερα στον άξονα, και είχε πολύ καλές αντεπιθέσεις, τις οποίες όμως δεν ολοκλήρωσε σωστά.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Σε ακόμη έναν αγώνα ο Π.Α.Ο.Κ. εμφανίστηκε κατώτερος των περιστάσεων και έχασε άλλους 2 πολύτιμους βαθμούς μέσα στην Τούμπα. Αν και αγωνίστηκε με τον σχηματισμό που παίζει περισσότερο φέτος το 3-4-2-1, φανέρωσε χτυπητές αδυναμίες στη δημιουργία παιχνιδιού και στην εξεύρεση λύσεων απέναντι σε κλειστή άμυνα, όπως αυτή του Παναιτωλικού. Χωρίς κίνηση και γρήγορο ρυθμό μεσοεπιθετικά, με έλλειψη συνδυαστικού παιχνιδιού και ατομικών ενεργειών ήταν προβλέψιμος και αντιμετωπίστηκε σχετικά εύκολα από τον Παναιτωλικό. Επιπλέον, κινδύνεψε και σε αρκετές περιπτώσεις στις αντεπιθέσεις της ομάδας του Αγρινίου και θα μπορούσε να δεχτεί και κάποιο γκολ, ειδικά στο τέλος του αγώνα.
Αυτή τη στιγμή ο Π.Α.Ο.Κ. δε βγάζει εικόνα ομάδας με αγωνιστική ταυτότητα. Με έναν απαιτητικό σχηματισμό, όπως το 3-5-2 και το 3-4-2-1, ο Π.Α.Ο.Κ. έπρεπε να διαθέτει παίκτες που να πληρούν τις προϋποθέσεις για να ανταποκριθούν στους ρόλους τους στο γήπεδο. Είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχει τους πλάγιους μπακ-χαφ που είναι παίκτες «κλειδιά» και πρέπει να αμύνονται εξίσου, όπως και να επιτίθενται, δε διαθέτει στον άξονα παίκτες με ταχύτητα ενέργειας και κάθετη σκέψη, ειδικά όταν απουσιάζει ο Τζιόλης από εκεί, και δεν έχει τον παίκτη που μπροστά από την περιοχή θα δημιουργεί ρήγματα με τις εμπνεύσεις του και θα τροφοδοτεί σε θέση βολής τους επιθετικούς. Ίσως με αυτό το έμψυχο υλικό να ταίριαζε ένας άλλος σχηματισμός που θα έδινε περισσότερο πλάτος παιχνιδιού και ανάπτυξη και από τα πλάγια. Ειδικά μέσα στην έδρα του ο Π.Α.Ο.Κ. θα αντιμετωπίσει σίγουρα κι άλλες κλειστές άμυνες και πρέπει να βρει λύσεις και να έχει μεγαλύτερη δημιουργία φάσεων. Όταν δε σκοράρεις απέναντι στη χειρότερη άμυνα του πρωταθλήματος, επείγει να βρεις άμεσα τη λύση του προβλήματος.
Επιπλέον, πρέπει να βελτιώσει ο δικέφαλος τη μετάβασή του στην άμυνα όταν χάνεται η μπάλα, γιατί είναι βέβαιο ότι θα αντιμετωπίζει πρόβλημα ειδικά με ομάδες που περιμένουν στο μισό γήπεδο. Αυτό που απαιτείται από το τεχνικό και διοικητικό τιμ του Π.Α.Ο.Κ. είναι ρεαλισμός και αυτογνωσία του τι μπορεί να κάνει η ομάδα και ο κάθε παίκτης χωριστά και ποιες είναι οι πραγματικές τους δυνατότητες. Οπωσδήποτε απαιτούνται μεταγραφικές λύσεις τον Ιανουάριο, αλλά κατά την προσωπική μου άποψη υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης της απόδοσης και με τους υπάρχοντες ποδοσφαιριστές.
* Την επιμέλεια της τακτικής ανάλυσης των αγώνων του ΠΑΟΚ αναλαμβάνει ο συνεργάτης του INPAOK, καθηγητής Φυσικής Αγωγής, με Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Προπονητική, Δίπλωμα Προπονητή Ποδοσφαίρου UEFA Α και Δίπλωμα Προπονητή Ποδοσφαίρου JUVENTUS, Βάιος Στεργιόπουλος
