Ο ΠΑΟΚ γιορτάζει σήμερα (12/4) 94 χρόνια από την στιγμή που Κωνσταντινουπολίτες και άλλοι Έλληνες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη και έμελλε να ιδρύσουν ένα σωματείο που θα κρατούσε μέσα του την φλόγα του ξεριζωμού και τα ιδανικά τους.
Στις 30 Μαρτίου του 1926 έπεσαν οι υπογραφές στο πρωτόκολλο ιδρύσεως του «Πανθεσσαλονίκιου Αθλητικού Ομίλου Κωνσταντινουπολιτών», και λίγες ημέρες αργότερα ήρθε και η… επισημοποίηση μέσω του πρωτοδικείου.
Το πρώτο σήμα της ομάδας ήταν ένα πέταλο με ένα τετράφυλλο τριφύλλι, πριν την απορρόφηση της ΑΕΚ Θεσσαλονίκης που του έδωσε τον Δικέφαλο αλλά και το πρώτο γήπεδο, αυτό στην περιοχή του Σιντριβανιού.
Η ΠΑΕ ΠΑΟΚ μάλιστα αναφέρει στην επίσημη ιστοσελίδα της για την ίδρυση του συλλόγου:
Το 1922, όταν έφτασαν στην Θεσσαλονίκη οι περισσότεροι Κωνσταντινουπολίτες προτίμησαν να μείνουν στο κέντρο της πόλης, αφού προέρχονταν από αστική κοινωνία και ήθελαν τις βασικές ανέσεις που είχαν στην Πόλη. Δημιούργησαν συμπαγείς κοινότητες και το επόμενο βήμα ήταν να ενωθούν και να δηλώσουν την παρουσία τους σε μια λέσχη.
Η «Ενωση Κωνσταντινουπολιτών Θεσσαλονίκης» δημιουργήθηκε τον Μάιο του 1924 και ήταν η απαρχή για να ιδρυθούν και τα αθλητικά σωματεία που θα έδιναν συνέχεια στην δραστηριότητα που υπήρχε στην Πόλη.
Το άρθρο 27 στο καταστατικό ανέφερε «Εάν εν το κοινωνιολογικό τμήμα ιδρυθεί και αθλητικό τμήμα, δύναται τούτο να καταρτισθεί ανεξάρτητον και υπό ιδίαν ονομασίαν, συμφώνως προς τους κανονισμούς της Ολυμπιακής Επιτροπής».
Τον Ιούνιο του 1925 ιδρύθηκε το αθλητικό τμήμα της Ένωσης Κωνσταντινουπολιτών Θεσσαλονίκης και την διοίκηση του ανέλαβαν ο Φανούριος Βυζάντιος ως πρόεδρος και ως μέλη ο Νίκος Πετρόπουλος με τον Αριστείδη Μίσιο. Μετά από μερικούς μήνες δραστηριότητας σε όλα τα αθλήματα, στα τέλη Δεκεμβρίου 1925, οι ποδοσφαιριστές του συλλόγου μαζί με παράγοντες της Ένωσης θέλησαν να διαχωρίσουν το αθλητικό κομμάτι του από το κεντρικό πολιτιστικό σωματείο.
Η δημιουργία της ΑΕΚ Θεσσαλονίκης έφερε αντιδράσεις και με αφορμή ότι η μετάβαση των αθλητικών δραστηριοτήτων έπρεπε να γίνει με απόφαση Γενικής Συνέλευσης και όχι Διοικητικού Συμβουλίου ακυρώθηκαν οι διαδικασίες και δημιουργήθηκαν δύο τάσεις. Η πρωτοβουλία χαρακτηρίστηκε «στάση» με επίσημη ανακοίνωση της Ένωσης Κωνσταντινουπολιτών Θεσσαλονίκης και ο τότε πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής Αθλητισμού, Νίκος Πετρόπουλος, συγκέντρωσε την πλευρά όσων δεν ήθελαν τον διαχωρισμό.
Η… μάχη ανάμεσα στις δύο πλευρές είχε μεγάλη διάρκεια και η κοινή Γενική Συνέλευση έγινε στις 7 Μαρτίου 1926 για να λύσει ένα πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί τον Δεκέμβριο του 1925. Με 92 ψήφους ο Νίκος Πετρόπουλος ισοψήφισε με τον Αριστείδη Μίσιο που ήταν και αυτός στην πλευρά του και αναδείχθηκε πρόεδρος. 1926 Οι ποδοσφαιριστές που είχαν πρωτοστατήσει στον διαχωρισμό δεν δέχθηκαν την εξέλιξη και έστειλαν ανακοίνωση στις εφημερίδες κατά της διοίκησης που είχε προκύψει.
«Δηλώνουμε ότι ανήκαμε και ανήκουμε πάντα στο πρώτο νόμιμο Διοικητικό Συμβούλιο και τελούμε υπό τας διαταγάς του. Δε δεχόμαστε να διοικηθούμε από εσάς, έστω και εάν νομιμοποιηθείτε».
Η απάντηση της νέας διοίκησης της ΑΕΚ Θεσσαλονίκης ήταν η διαγραφή των ποδοσφαιριστών που υπέγραψαν την ανακοίνωση και η παραπομπή τους στην Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Μακεδονίας Θράκης.
Η αντίδραση της άλλης πλευράς πλέον έμοιαζε δεδομένη. Το μήνυμα αρχικά εστάλη με τον ανεπίσημο αγώνα με τον Παναθηναϊκό στις 28 Μαρτίου 1926 όπου ηττήθηκαν με 5-0.
Η επόμενη κίνηση ήρθε στις 30 Μαρτίου 1926, ημερομηνία που συγκεντρώθηκαν στη Λέσχη Κωνσταντινουπολιτών οι Τριαντάφυλλος Τριανταφυλλίδης, Κωνσταντίνος Κοεμτζόπουλος, Κωνσταντίνος Κρητικός, Μιχάλης Θεοδοσιάδης, Ιωακείμ Ιωακειμόπουλος, Αριστόδημος Δημητριάδης, Αλέξανδρος Αγγελόπουλος και Μενέλαος Τσούλκας και υπέγραψαν το πρωτόκολλο ιδρύσεως του νέου «ποδοσφαιρικού και Αθλητικού Σωματείου υπό την επωνυμίαν «Πανθεσσαλονίκειος Αθλητικός Όμιλος Κωνσταντινουπολιτών»» όπως αναφέρεται και στο σχετικό έγγραφο, προκειμένου οι διαδικασίες να πάρουν επίσημο χαρακτήρα.
Στις 5 Απριλίου πραγματοποιήθηκε η Γενική Συνέλευση, στην οποία πήραν μέρος και οι ποδοσφαιριστές της ομάδας, ενώ στις 10 Απριλίου υπογράφηκε από τα μέλη του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου του ΠΑΟΚ η αίτηση αναγνώρισης του συλλόγου στο Πρωτοδικείο.
Δέκα ημέρες αργότερα, στις 20 Απριλίου 1926 το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης με την απόφαση αριθμό 822 αναγνώρισε και επίσημα τον ΠΑΟΚ.
Το πρώτο έμβλημα του ΠΑΟΚ ήταν το τετράφυλλο τριφύλλι και το πέταλο. Τα φύλλα ήταν πράσινα και πάνω από το καθένα ήταν χαραγμένα τα αρχικά της λέξης ΠΑΟΚ.
Το σκέφτηκε ο αείμνηστος Κώστας Κοεμτζόπουλος που πήρε την ιδέα από το πακέτο τσιγάρων μάρκας «Λήθη» που κάπνιζε.
Το πρώτο διοικητικό συμβούλιο του ΠΑΟΚ, που εκλέχθηκε στη Γενική Συνέλευση της 5ης Απριλίου του 1926 και το οποίο παρουσιάζεται αναλυτικά στην αίτηση που κατατέθηκε στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης ήταν το εξής:
Πρόεδρος: Τριαντάφυλλος Τριανταφυλλίδης,
Α’ αντιπρόεδρος: Παντελής Καλπακτσόγλου,
Γενικός γραμματέας: Κωνσταντίνος Κρητικός,
Ειδικός γραμματέας: Μενέλαος Τσούλκας,
Ταμίας: Ιωακείμ Ιωακειμόπουλος,
Έφορος ποδοσφαίρου: Αλέξανδρος Αγγελόπουλος,
Έφορος αθλητών: Αριστόδημος Δημητριάδης,
Σύμβουλοι: Παναγιώτης Μαλέσκας, Κωνσταντίνος Κοεμτζόπουλος και Μιχάλης Θεοδοσιάδης.
Οι αντιδράσεις για όσα είχαν συμβεί στον διαχωρισμό του 1926 όπου προέκυψαν η ΑΕΚ Θεσσαλονίκης και ο ΠΑΟΚ δημιούργησε μια βαθιά διχόνοια και ο νέος σύλλογος αντιμετώπισε πολλά προβλήματα. Οι παράγοντές του θέλησαν να αλλάξουν τα δεδομένα και κάλεσαν στις 28 Ιουλίου 1926 όλα τα σωματεία της Θεσσαλονίκης σε μια συνέλευση για να προτείνουν την δημιουργία μιας νέας Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων που θα είχε στις τάξεις της μόνο τις ομάδες της Θεσσαλονίκης και θα άφηνε την κεντρική διαχείριση στην Ένωση της Μακεδονίας – Θράκης.
Ο ΠΑΟΚ κατηγορήθηκε για ανταρσία με την «παρασυναγωγή» αυτή όπως την χαρακτήρισε η ΕΠΣΜΘ και τιμωρήθηκε με τρεις μήνες αποκλεισμό με εξάμηνη αναστολή.
Η διοίκηση της ομάδας θέλησε να δείξει πως είναι ζωντανό κομμάτι της αθλητικής Θεσσαλονίκης κι δήλωσε 50 ποδοσφαιριστές στην Ένωση για την σεζόν που θα άρχιζε το φθινόπωρο του 1926.
Ο ΠΑΟΚ συμμετείχε την σεζόν 1926-27 στο πρωτάθλημα της Β’ Θεσσαλονίκης όπου βρισκόταν και η ΑΕΚ Θεσσαλονίκης.
Ο ΠΑΟΚ έδωσε το πρώτο επίσημο ματς της ιστορίας του στις 12 Δεκεμβρίου 1926, όπου νίκησε με 3-1 τη Νέα Γενεά. Η ΕΠΣΜΘ ανέφερε στην προκήρυξη πως για να επικυρώσει την άνοδο θα έπρεπε να επικρατήσει απέναντι σε όλες τις ομάδες της Α’ Θεσσαλονίκης. Το κατάφερε πανηγυρικά και αφού πήρε το πρωτάθλημα της δεύτερης κατηγορίας επικράτησε κατά σειρά όλων των ομάδων της πρώτης (Θερμαϊκός – Άρης – Άτλαντας) και έδωσε τον τελευταίο αγώνα στην γιορτή για την απονομή των πρωταθλημάτων στο γήπεδο του Ηρακλή, όπου τον κέρδισε 1-0 με γκολ του Τσολακίδη.
Το 1927-28 συμμετείχε για πρώτη φορά στην Α’ Θεσσαλονίκης και το 1930-31 πήρε το εισιτήριο για την πρώτη του συμμετοχή στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα, όπου έκανε ντεμπούτο με αντίπαλο τον Ολυμπιακό στον Πειραιά (1 Φεβρουαρίου 1931) όπου ηττήθηκε με 3-1.
Το 1928 ένα ακόμη πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα στον ΠΑΟΚ και την ΑΕΚ Θεσσαλονίκης ήταν η εξασφάλιση χώρου για γήπεδο και κατέληξε τελικά στην ΑΕΚ, αφού ο χώρος δεν επαρκούσε για γήπεδο ποδοσφαίρου.
Η «απορρόφηση» των τμημάτων της ΑΕΚ Θεσσαλονίκης και το γήπεδο στο Σιντριβάνι
Τον Μάρτιο του 1929 έγινε πράξη η προσπάθεια έξι μηνών να ενωθούν οι δρόμοι των δύο ομάδων που είχαν προέλθει από την Λέσχη των Κωνσταντινουπολιτών.
Η ΑΕΚ Θεσσαλονίκης είχε διαλύσει το ποδοσφαιρικό της τμήμα από το 1927 και διατηρούσε μόνο τα τμήματα του κλασικού αθλητισμού. Ουσιαστικά έγινε απορρόφηση αυτών των τμημάτων από τον ΠΑΟΚ, αφού δεν υπήρξε απόφαση συγχώνευσης, ούτε διάλυσης του συλλόγου της ΑΕΚ Θεσσαλονίκης στο Πρωτοδικείο.
Ο ΠΑΟΚ άλλαξε έμβλημα, πήρε τον Δικέφαλο Αετό και μαζί τις εγκαταστάσεις της ΑΕΚ Θεσσαλονίκης που είχε την έκταση στην περιοχή του Σιντριβανίου, δίπλα στο Άσυλο του Παιδιού, εκεί που βρίσκεται σήμερα η Θεολογική σχολή.
Το 1929 προσπάθησαν από κοινού να επεκτείνουν την έκταση ώστε να αποκτήσει έδρα ο ΠΑΟΚ και ακόμη ένα εμπόδιο ήταν το ποτάμι που περνούσε υπόγεια κάτω από το γήπεδο από την περιοχή της Ευαγγελιστρίας και δεν άφηνε πολλά περιθώρια για τεχνικά έργα την εποχή εκείνη.
Τελικά οι άνθρωποι του ΠΑΟΚ βρήκαν τρόπο να περάσουν με σωλήνες το νερό από κάτω και στις 12 Δεκεμβρίου 1930 μπήκε ο θεμέλιος λίθος ως προεκλογική δέσμευση μια εβδομάδα πριν τις Δημοτικές Εκλογές και τα έργα ολοκληρώθηκαν αρκετά γρήγορα.
Στις 5 Ιουνίου 1932 με την αναμέτρηση ΠΑΟΚ – Ηρακλή 3-2 άνοιξε η αυλαία της ποδοσφαιρικής ιστορίας του γηπέδου.
