Η αλματώδης πρόοδος, που έχει σημειωθεί στην τεχνολογία κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει οδηγήσει στη γέννηση μιας σειράς από νέες πραγματικότητες για τους ανθρώπους όλου του πλανήτη. Μέσα σε λιγότερο από τρεις γενιές περάσαμε από την εποχή των τηλεφώνων με το σπιράλ κορδόνι στη χρήση κινητών τηλεφώνων ακόμη και για τα απλούστερα και λιγότερο αναμενόμενα έργα, πέρα, δηλαδή, από την απλή επικοινωνία με άλλους, όπως για παράδειγμα, το να πληρώνουμε τον καφέ μας, να ελέγχουμε το πρόγραμμά μας ή να παίζουμε τα αγαπημένα μας παιχνίδια σε ένα διαδικτυακό καζίνο με έδρα στο εξωτερικό, όπως το Ice casino.
Και, φυσικά, η τεχνολογία, όσο ραγδαία εξελίχθηκε μέχρι τώρα, άλλο τόσο με ρυθμούς αστραπής συνεχίζει να αλλάζει τις ζωές μας. Σήμερα το λεγόμενο «Metavese» έχει αναδειχθεί ως η επόμενη σημαντική πλατφόρμα ψηφιακής αλληλεπίδρασης. Τι είναι, όμως, το Metaverse, και, κυρίως, ποιος είναι ο πραγματικός του ρόλος; Αποτελεί άραγε το νέο σύνορο των τυχερών παιχνιδιών, ή απλώς ανοίγει τον δρόμο για έναν ρυθμιστικό και ηθικό εφιάλτη;
Τι είναι το Metaverse
Τι είναι, όμως, το λεγόμενο Metavese; Πρόκειται για έναν όρο που συναντάμε τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν εικονικό κόσμο, που συνδυάζει στοιχεία, όπως:
- Εικονική πραγματικότητα (VR)
- Επαυξημένη πραγματικότητα (AR)
- Blockchain (όπως η τεχνολογία των κρυπτονομισμάτων και των NFT)
- Τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ)
- Κοινωνικά δίκτυα και gaming
Ο κόσμος αυτός, όπως είναι εμφανές, συνδυάζει τις εμβαπτιστικές εμπειρίες, την εικονική και την επαυξημένη πραγματικότητα και άλλες παραμέτρους της ψηφιακής ζωής και της κοινωνικής δικτύωσης. Με πιο απλά λόγια, πρόκειται για τη μετεξέλιξη του Ίντερνετ, που, όμως, αντί να εξελίσσεται μέσα σε μία οθόνη, δημιουργεί έναν πραγματικό ψηφιακό κόσμο, μέσα στον οποίο μπορεί κανείς να μπει και να ζήσει ψηφιακά πραγματικές εμπειρίες: να ψωνίσει, να παρακολουθήσει μια συναυλία, να κοινωνικοποιηθεί με άλλους, και, φυσικά, να παίξει τυχερά παιχνίδια και να τζογάρει. Για τον λόγο αυτόν, διάφορες εταιρείες, προγραμματιστές αλλά και επενδυτές εντοπίζουν τεράστιες ευκαιρίες στον κόσμο αυτόν, με τα τυχερά παιχνίδια, φυσικά, να έχουν περίοπτη θέση σε αυτήν τη διαδικασία.Ήδη τα πρώτα εικονικά καζίνο έχουν κάνει την εμφάνισή τους στο Metaverse, με διάφορες πλατφόρμες να φιλοξενούν χώρους, όπου οι χρήστες μπορούν να παίξουν πολλά παιχνίδια. Πόκερ, μπλάκτζακ, ρουλέτα, κουλοχέρηδες και άλλα δημοφιλή παιχνίδια διασκεδάζουν τους χρήστες, οι οποίοι, παράλληλα, μπορούν να στοιχηματισουν σε ψηφιακές εκδηλώσεις. Τα πάντα γίνονται, φυσικά, μέσω avatars, τα οποία οι χρήστες δημιουργούν κατά βούληση, ενώ οι συναλλαγές γίνονται με τη χρήση κυρίως κρυπτονομισμάτων. Πολλές φορές, επίσης, χρησιμοποιούνται και NFT, που λειτουργούν ως εικονικά αντικείμενα, ή διακριτικά ιδιοκτησίας.
Οι λόγοι για τους οποίους τέτοιες πλατφόρμες είναι πολύ δημοφιλείς είναι πολλοί. Μεταξύ άλλων, μπορούμε να αναφέρουμε τα παρακάτω:
- Συνεχής πρόσβαση από οπουδήποτε στον κόσμο
- Πλήρης ανωνυμία
- Υψηλό επίπεδο εμβαπτιστικής εμπειρίας
- Κοινωνικές αλληλεπιδράσεις με άλλους χρήστες και παίκτες
Είναι εμφανές, λοιπόν, από όλα τα παραπάνω, πως το Metaverse μπορεί εύκολα να συνδυάσει την ψυχαγωγία με την επενδυτική ευκαιρία.
Ρυθμιστικά κενά
Γιατί, λοιπόν, αποτελεί τόσο σοβαρό πρόβλημα για πολλούς το συγκεκριμένο περιβάλλον; Αυτό προκύπτει από τα κενά, που προκύπτουν λόγω της απουσίας ενός ενιαίου ρυθμιστικού πλαισίου σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης και της στοιχηματικής αγοράς. Πιο συγκεκριμένα, το γεγονός ότι πρόκειται για ψηφιακά περιβάλλοντα, που δεν εδρεύουν σε κάποια συγκεκριμένη χώρα και δεν υπόκεινται σε σαφείς και συγκεκριμένες εθνικές νομοθεσίες, δημιουργεί ένα νομικό κενό, που αξιοποιείται από κάποιους παρόχους, με στόχο να λειτουργούν χωρίς άδειες, χωρίς ελέγχους και χωρίς μέτρα προστασίας για τους παίκτες.
Παράλληλα, η ανωνυμία, που προσφέρουν τα κρυπτονομίσματα, καθιστά δύσκολο τον εντοπισμό των παρανομιών και την εφαρμογή περιορισμών σε ανήλικους ή ευάλωτους χρήστες.
Δίνεται, έτσι, η ευκαιρία σε αμφιβόλου ποιότητας εταιρείες, να παρακάμπτουν εθνικούς κανονισμούς, να προσελκύουν παίκτες ανεξαρτήτως ηλικίας ή ψυχολογικής κατάστασης και να χειραγωγούν αποτελέσματα ή να εξαπατούν τους χρήστες χωρίς συνέπειες.
Ευάλωτοι χρήστες και διαφήμιση
Ως κρίσιμο χαρακτηρίζεται και το ζήτημα της αυξημένης επικινδυνότητας για τους παίκτες, που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ιδιαίτερα όσους είναι νέοι σε ηλικία. Οι χρήστες αυτοί, στους οποίους ανήκουν, πέρα από τους νέους, παίκτες video games αλλά και άνθρωποι, που επιθυμούν κοινωνική αναγνώριση μέσα από τις ψηφιακές κοινότητες, μπορεί να εθιστούν γρήγορα σε περιβάλλοντα χωρίς σαφή διαχωρισμό ανάμεσα στο παιχνίδι και τον τζόγο. Έτσι, η «παιχνιδοποίηση» των τυχερών παιχνιδιών, σε συνδυασμό με τη χρήση avatars, τη συλλογή αντικειμένων και τη συνεχή επιβράβευση μέσα από τις πλατφόρμες, δημιουργεί μια συνθήκη, που εντείνει τον κίνδυνο ψυχολογικού εθισμού.
Στο ίδιο πλαίσιο δρουν και οι διαφημιστικές πρακτικές του Metaverse, που χωρίς έλεγχο, μπορούν, μεταξύ άλλων, να προβάλλουν:
- Τυχερά παιχνίδια δίπλα σε παιδικά περιεχόμενα
- Avatars ή influencers, που στην πραγματικότητα είναι διαφημιστικά εργαλεία
- Προϊόντα και υπηρεσίες, που ίσως οδηγήσουν σε οικονομική απώλεια, χωρίς, όμως, τις απαραίτητες προειδοποιήσεις.
Ανάγκη διεθνούς ρύθμισης
Είναι, λοιπόν, σαφές, πως για την αντιμετώπιση των παραπάνω απαιτείται ένα διεθνές ρυθμιστικό πλαίσιο. Δεν υπάρχει κανένας φορέας, που, από μόνος του, μπορεί να ελέγξει το Metaverse. Κάποια πιθανά μέτρα περιλαμβάνουν:
- Πιστοποίηση των παρόχων, με αδειοδότηση των πλατφορμών, που επιθυμούν να προσφέρουν τυχερά παιχνίδια από διεθνή ρυθμιστικό οργανισμό
- Ηλικιακούς ελέγχους, με ενσωμάτωση των τεχνολογιών ελέγχου ταυτότητας
- Διαφάνεια στους αλγόριθμους, με πιστοποίηση των μηχανισμών RNG των παιχνιδιών από ανεξάρτητους φορείς
- Περιορισμό των διαφημίσεων, και με συμμόρφωση των προβαλλόμενων διαφημίσεων σε δεοντολογικούς κανόνες
- Εκπαίδευση και πρόληψη, με δημιουργία καμπανιών ευαισθητοποίησης για τους κινδύνους του εικονικού τζόγου.
Όλα τα παραπάνω, και πολλά ακόμα μέτρα, μπορούν να ληφθούν μετά από συνεργασία των κρατών και των οργανισμών, για να προληφθούν δυσάρεστες συνέπειες στους παίκτες και να ρυθμιστεί ένα περιβάλλον, που μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μέρος της ζωής των ανθρώπων, εφόσον αντιμετωπιστεί σωστά.
Είναι λοιπόν το Metaverse ευκαιρία ή απειλή;
Το Metaverse μπορεί, χωρίς αμφιβολία, να αποτελέσει μια τεράστια ευκαιρία για καινοτομία, όχι μόνο στα τυχερά παιχνίδια, αλλά και σε άλλους τομείς της ανθρώπινης ζωής. Συγκεκριμένα, όμως, για τον στοιχηματισμό, υπάρχει η δυνατότητα να προσφέρει πιο δίκαια και πιο διαφανή παιχνίδια, με απεριόριστα περισσότερες ευκαιρίες ψυχαγωγίας και διασκέδασης, και με μια κοινωνική εμπειρία απαλλαγμένη από πολλές παθογένειες των επίγειων καζίνο.
Αυτό, όμως, μπορεί να γίνει, μόνο εφόσον αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικότητα οι ηθικές, νομικές και κοινωνικές προκλήσεις, που ελοχεύουν. Με λίγα λόγια, αν αφεθεί ανεξέλεγκτο ή αρρύθμιστο, μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αύξηση στον εθισμό και τη χειραγώγηση των παικτών, αλλά και στην εκμετάλλευση των ευάλωτων ομάδων.
