Ο Πανθεσσαλονίκειος Αθλητικός Όμιλος Κωνσταντινουπολιτών ιδρύθηκε από Έλληνες της Κωνσταντινούπολης το 1926. Το άθλημα της καλαθόσφαιρας που είχε κάνει τα πρώτα του βήματα στην Ελλάδα από το 1919 και το ανοικτό γήπεδο της ΧΑΝΘ, αποτέλεσε από το ξεκίνημα της ιστορίας του συλλόγου αναπόσπαστο κομμάτι, έστω κι αν ουσιαστικά ήταν πειραματικά τα πρώτα του βήματα.
Η πρώτη συμμετοχή στην Ευρώπη:
Με αντίπαλο την πρωταθλήτρια Ρουμανίας ΣΣΑ Βουκουρεστίου, ο ΠΑΟΚ έκανε την πρώτη του εμφάνιση στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και πιο συγκεκριμένα στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Στις 29 Νοεμβρίου 1959, στο ανοιχτό γήπεδο της ΧΑΝΘ, ο ΠΑΟΚ ηττήθηκε με 61-80 από τους πρωταθλητές Ρουμανίας, έχοντας σαν πρώτο σκόρερ τον Γιώργο Οικονόμου που σημείωσε 18 πόντους. Δύο εβδομάδες αργότερα (13/12), ο ΠΑΟΚ ταξίδεψε στο Βουκουρέστι για τον δεύτερο αγώνα.
Δεύτερη ήττα (60-79, παρά τους 27 πόντους του Οικονόμου) και φυσιολογικός αποκλεισμός. Η αρχή ωστόσο είχε γίνει, ακολούθησαν διεθνή φιλικά παιχνίδια στο Βέλγιο, την Ιταλία και την Αίγυπτο. Παρά το γεγονός ότι ο ΠΑΟΚ χρειάστηκε 15 χρόνια για να αγωνιστεί ξανά στην Ευρώπη, ο σπόρος που έριξε εκείνη η ομάδα στα σαλόνια τα Ευρώπης στα τέλη της δεκαετίας του ’50, έμελε να δώσει καρπούς που κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί μετά από 40 ολόκληρα χρόνια.
Τα «πέτρινα» χρόνια:
Παρά το γεγονός ότι ο ΠΑΟΚ στα μέσα της δεκαετίας, επέστρεψε στην Ευρώπη, για τέσσερα παιχνίδια με την φημισμένη Μπόσνα από το Σεράγιεβο και την Γαλλική Λε Μανς, η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη. Και αποτυπώθηκε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο από την περιπέτεια που έζησε ο ΠΑΟΚ τη σεζόν 1976-77. Εκείνη τη σεζόν, ο ΠΑΟΚ χρειάστηκε να κερδίσει σε αγώνα μπαράζ τον Δημόκριτο (66-53 με 28 πόντους από τον Μάνθο Κατσούλη), για να παραμείνει στην Α΄ Εθνική κατηγορία
Στην εποχή του Μπάνε (1988-1989):
Στο ξεκίνημα της σεζόν, η απερισκεψία του αμερικανού προπονητή Τζόνι Νιούμαν που έσπρωξε τον ιταλό διαιτητή Γκρόσι στο Βελιγράδι και στο αγώνα με τον Ερυθρό Αστέρα, τελείωσε άδοξα και η παρουσία του στο Κύπελλο Κόρατς εκείνης της χρονιάς.
Στους «4» της Ευρώπης:
Με παρένθεση δύο χαμένους τελικούς Κυπέλλου και δύο αποτυχημένες προσπάθειες για την κατάκτηση του πρωταθλήματος, ο ΠΑΟΚ στέλνει το μήνυμα σε όλη την Ευρώπη το 1990, όταν φτάνει στα ημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Ο πρωτάρης ΠΑΟΚ άγγιξε το θαύμα, αλλά λύγισε στα τελευταία λεπτά του πρώτου αγώνα απέναντι στην Κνορ Μπολόνια στην Ιταλία και ηττήθηκε με διαφορά 20 πόντων, την οποία ήταν εξαιρετικά δύσκολο να καταφέρει να ανατρέψει.
Η καυτή ατμόσφαιρα που δημιούργησαν οι φίλαθλοι του ΠΑΟΚ στο Αλεξάνδρειο, αποτέλεσε πρωτόγνωρη εμπειρία για την ιταλική ομάδα, αλλά η ποιότητά της ήταν μεγάλη. Ο ΠΑΟΚ νίκησε 100-94, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό. Ήταν ένα μήνυμα σε όλη την Ευρώπη για αυτό που θα ακολουθούσε τα επόμενα χρόνια.
Για να φτάσει ο ΠΑΟΚ στους «4» του Κυπέλλου Κυπελλούχων, χρειάστηκε να πραγματοποιήσει ορισμένες εντυπωσιακές εμφανίσεις, αλλά και δύο ιστορικές νίκες. Στις 12 Δεκεμβρίου του 1989 πέρασε από το Μυλούζ της Γαλλίας (82-81), με ένα καλάθι του Νίκου Σταυρόπουλου στη λήξη του αγώνα και στις 23/1/1990 έριξε στο καναβάτσο τη Ρεάλ Μαδρίτη, μετά από ένα συγκλονιστικό παιχνίδι στο Αλεξάνδρειο.
Ο ΠΑΟΚ νίκησε 80-77 τη Ρεάλ, σε ένα παιχνίδι όπου ο Μπάνε Πρέλεβιτς έχασε τρία δόντια από αγκωνιά του Φερνάντο Ρομάι, αλλά συνέχιζε να αγωνίζεται μέχρι τη νίκη.
Στην κορυφή της Ευρώπης:
Είναι μία χρονιά σταθμός στην ιστορία του ΠΑΟΚ, αλλά και του Ελληνικού αθλητισμού. Ύστερα από ένα συγκλονιστικό παιχνίδι, ο ΠΑΟΚ κερδίζει 76-72 την Ισπανική Σαραγόσα και κατακτά το Κύπελλο Κυπελλούχων της Ευρώπης, στον αξέχαστο τελικό της Γενεύης.
Η ημερομηνία (26/3/91) θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη όλων, καθώς σηματοδοτεί μία τεράστια επιτυχία για τον ΠΑΟΚ, που φτάνει στην κορυφή της Ευρώπης, αλλά και για τον Ελληνικό μπάσκετ, καθώς είναι μόλις η δεύτερη φορά που μία Ελληνική ομάδα κατακτά ένα Ευρωπαϊκό τρόπαιο. Στον πάγκο του ΠΑΟΚ είναι ο Ντράγκαν Σάκοτα, ο οποίος μετά τηνν κατάκτηση του Ευρωπαϊκού τίτλου, φιλοδοξεί να οδηγήσει την ομάδα και σε νέος τίτλους στις εγχώριες διοργανώσεις.
Ο χαμένος τελικός της Ναντ:
Το 1992 και για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ο ΠΑΟΚ συμμετείχε στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων της Ευρώπης, με προπονητή πλέον το Ντούσαν Ίβκοβιτς. Αντίπαλός του αυτή τη φορά η Βασίλισσα της Ευρώπης Ρεάλ Μαδρίτης, που κατέκτησε τον τίτλο μετά από ένα εύστοχο καλάθι του Μπράουν στη λήξη του αγώνα κι αφού είχε προηγηθεί ένα καταδικαστικό λάθος του Φασούλα.
Η απογοήτευση είναι τεράστια, η φωτογραφία του Μπάνε Πρέλεβιτς να κλαίει απαρηγόρητος στο παρκέ του «Παλέ ντε Μπολιέ» της Ναντ ακόμη και σήμερα προκαλεί συγκίνηση για μία μεγάλη ευκαιρία που χάθηκε.
Η χαμένη ευκαιρία της Αθήνας:
Από την περίοδο 1992-93 επιτράπηκε η συμμετοχή και δεύτερου ξένου στο Ελληνικό πρωτάθλημα και δίπλα στον Μπάρλοου, ήρθε ο πρωταθλητής του ΝΒΑ με τους Σικάγο Μπουλς Κλιφ Λέβινγκστον. Έχοντας πλέον και τον Κόρφα στις ευρωπαϊκές του υποχρεώσεις και το Μπουντούρη με πολλές παραστάσεις στα 22 του, ο ΠΑΟΚ παίζει καταπληκτικό μπάσκετ, αποσπά τον θαυμασμό όλης της Ευρώπης, παραδίδει μαθήματα όπου κι αν παίζει, φτάνει με πανηγυρικό τρόπο στο φάιναλ φορ της Αθήνας κι εκεί πέφτει πάνω στη Μπενετόν Τρεβίζο, που αποδεικνύεται αξεπέραστο εμπόδιο.
Νέα απογοήτευση, μεγαλύτερη από κάθε φορά. Ο Νίκος Βεζυρτζής αφήνει την ομάδα στον Απόστολο Οικονομίδη, ο Παναγιώτης Φασούλας αποχωρεί και το ίδιο συμβαίνει και με το δίδυμο των ξένων.
Ο δεύτερος Eυρωπαϊκός τίτλος:
Με δίδυμο ξένων πλέον Μπέρι και Σάβιτς, με το Σούλη Μαρκόπουλο να παίρνει τη θέση του Ιβκοβιτς από τα μισά της περιόδου και αρκετά νέα πρόσωπα ακόμη (Γαλακτερός, Ρεντζιάς) ο ΠΑΟΚ θα γίνει η πρώτη Ελληνική ομάδα που θα κατακτήσει και δεύτερο Ευρωπαϊκό τίτλο.
Η πορεία του ΠΑΟΚ για την κατάκτηση του τίτλου ήταν θριαμβευτική. Σάρωσε κάθε αντίπαλο που βρήκε μπροστά του, με δύο νίκες στα ημιτελικά, ξεπέρασε και τα εμπόδιο του Πανιωνίου στον πρώτο ελληνικό εμφύλιο και όταν συνάντησε την Στεφανέλ σε διπλούς τελικούς, απέδειξε με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο ποια είναι η καλύτερη ομάδα. Νίκη αρχικά (85-76) στο Αλεξάνδρειο και δεύτερη νίκη, με το απόλυτο μπάσκετ και σκορ 100-91 στο δεύτερο παιχνίδι που έγινε στην Τεργέστη.
Ο τελευταίος ευρωπαϊκός τελικός:
Το 1996 ήταν και ευρωπαϊκή χρονιά όμως, καθώς ο ΠΑΟΚ συμμετείχε για τελευταία φορά σε έναν τελικό. Με θριαμβευτική πορεία ο ΠΑΟΚ πέρασε σαν σίφουνας το εμπόδιο της Ζαλγκίρις Κάουνας στον ημιτελικό και διεκδίκησε το τρόπαιο και τον τρίτο του ευρωπαϊκό τίτλο ως το τέλος.
Ηττήθηκε όμως (88-81) από την γηπεδούχο Ταουγκρές στη Βιτόρια της Ισπανίας κι αυτό που του έμεινε ήταν η αναγνώριση της προσπάθειάς του ακόμη και από τους φιλάθλους της γηπεδούχου ομάδας.
Πηγή: paokbc.gr